menu close arrow_back_ios arrow_back_ios person_add home

Składniki pokarmowe a problemy zdrowotne w pływaniu

Dietetyk sportowy Natalia Główka

DIETETYKA SPORTOWA

02-05-2016

5/2016

Pływanie jest sportem niezmiernie wymagającym, zarówno ze względu na liczne, intensywne jednostki treningowe, jak również długość sezonu i częstotliwość zawodów.

Przy tak dużym obciążeniu fizycznym zbilansowana dieta może być kluczowym elementem wpływającym na wydolność, regenerację oraz zmniejszenie ryzyka supresji układu hormonalnego, immunologicznego i metabolizmu, co może prowadzić do chorób, urazów i zaburzonego stanu kości1, 2, 3, 4, 5.

Mimo tak istotnej roli odpowiedniego żywienia, niedobory pokarmowe często występują nawet u światowej rangi zawodników5. Może prowadzić to do zaostrzenia stanu zapalnego, obniżenia odporności, zwiększenia podatności na urazy, wydłużenia odnowy po intensywnym treningu czy zawodach oraz spadku tempa regeneracji1.

Może się wydawać, że wśród pływaków problemy zdrowotne nie występują tak często jak u sportowców innych dyscyplin. Na Igrzyskach Olimpijskich (IO) w 2008 r. FINA (Fédération Internationale de Natation, Światowa Federacja Pływacka)6 rozpoczęła pierwszy program nadzoru nad występowaniem chorób i urazów u zawodników pływania7. Najnowszy nadzór FINA nad problemami zdrowotnymi został przeprowadzony podczas Mistrzostw Świata FINA w 2013 r.8 Na IO w 2008 r. oraz w 2012 r. pływanie znalazło się w grupie dyscyplin z najmniejszym wskaźnikiem urazów i chorób. Jednak te same badania wykazały, że trening pływacki charakteryzuje się wysokim ryzykiem kontuzji przeciążeniowych7, 9.

Problemy zdrowotne dotyczą około 90% sportowców w trakcie sezonu treningowego10. Połowa chorób wśród sportowców dyscyplin wodnych dotyczy układu oddechowego, a 20% − układu pokarmowego. Najczęściej pływaków dotykają łagodne lub umiarkowane choroby górnego odcinka układu oddechowego − Upper Respiratory Tract Infections, URTI (kichanie, katar, ból gardła), dolegliwości dolnego odcinka układu oddechowego (wydzielina z dróg oddechowych, ucisk w klatce piersiowej), zaburzenia wywołane działaniem wirusów (bóle stawów, gorączka, dreszcze), problemy dotyczące przewodu pokarmowego (nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha), problemy skórne I okulistyczne (swędzenie, łzawienie, wysypka, alergia). Choroby w niewielkim lub małym stopniu wpływają na osłabienie wydolności sportowców, a znacznie większy wpływ wywierają na zawodników mniej wytrenowanych i wolniejszych8, 10, 11, 12, 13. Wykazano14, 15, że pośredni wpływ treningów na URTI zależy w dużej mierze od wysokiego poziomu wentylacji. Oddziałuje to na błonę śluzową dróg oddechowych poprzez wysuszanie śluzówki i stres mechaniczny. Poza tym sprzyja kontaktowi z zanieczyszczeniami, alergenami i głównie chlorem z basenu. Dodatkowo w trakcie treningu zwiększa się przepuszczalność naczyń w układzie oddechowym oraz następują zmiany w odporności humoralnej błony śluzowej. Z tego może wynikać nadwrażliwość układu oddechowego, chroniczne zapalenia dróg oddechowych czy nawet astma14, 15, 16.

            Sporty wodne mają niski wskaźnik występowania nowych przypadków poważnych urazów w trakcie zawodów. Zmiany układu ruchu, jakie najczęściej dotykają pływaków − to głównie urazy i bóle barków, ścięgien i kolan, opóźniona bolesność mięśniowa oraz stany zapalne1, 8, 12, 17, 18, 19. Niestety, większość zawodników bagatelizuje początkowe objawy i dalej intensywnie trenuje, narażając się tym samym na znaczne ryzyko kontuzji8.

Pływanie jest sportem niezmiernie wymagającym, zarówno ze względu na liczne, intensywne jednostki treningowe, jak również długość sezonu i częstotliwość zawodów.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

Dietetyk sportowy Natalia Główka

CZYTAM ARTYKUŁY

Dietetyk sportowy i kliniczny, doktorantka w Zakładzie Dietetyki w Instytucie Żywienia Człowieka i Dietetyki Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, specjalistka Fundacji Otylii Jędrzejczak i Swim For a Dream oraz członek organizacji The International Society of Exercise Immunology (ISEI). Zawodowo od wielu lat współpracuje ze sportowcami uprawiającymi różne dyscypliny wytrzymałościowe, natomiast naukowo zajmuje się immunożywieniem w sporcie oraz wpływem suplementacji ergogenicznej i strategii żywieniowych na specyficzne zdolności wysiłkowe.


Czytaj więcej