menu close arrow_back_ios arrow_back_ios person_add home

Cukrzyca typu 2 i insulinooporność – diagnostyka laboratoryjna i zalecenia dietetyczne

Cukrzyca typu 2 jest najczęściej diagnozowanym typem i obecne choruje na nią ponad 400 milionów ludzi na świecie. Jednocześnie była ona przyczyną 4 milionów zgonów na świecie w 2017 r. i według Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF) do 2045 roku liczba osób chorych na cukrzycę sięgnie 700 milionów1.

 

W Polsce w 2018 r. było 2,9 milionów dorosłych zdiagnozowanych z cukrzycą2. Oczekiwana długość życia chorych na cukrzycę ulega skróceniu o około 6 lat, po części ze względu na fakt, iż zwiększa ona dwukrotnie ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia oraz innych chorób, takich jak nowotwory wątroby czy jelita grubego. Ponadto cukrzyca wiąże się z niewydolnością nerek, chorobami psychicznymi, zaburzeniami funkcji poznawczych, chorobami przewodu pokarmowego, zapaleniem płuc i wieloma innymi3-5. Z tego względu istnieje potrzeba działań profilaktycznych ograniczających postęp choroby oraz związanych z nią powikłań.

IDF potwierdza, że chociaż etiologia cukrzycy typu 2 nie jest do końca jasna, ​​udokumentowano, że osoby z nadmierną masą ciała, nieprawidłowo się odżywające oraz prowadzące siedzący tryb życia mają duże wyższe ryzyko rozwoju tej choroby6. Postuluje się również, że za część ryzyka mogą odpowiadać niekorzystne warianty genów, dziedziczone po rodzicach7.

Patofizjologia rozwoju cukrzycy typu 2

Pierwszym etapem rozwoju cukrzycy typu 2 jest pojawienie się insulinooporności, czyli stanu charakteryzującego się zmniejszoną wrażliwością tkanek na insulinę. Rozwój insulinooporności zwykle powoduje kompensacyjny wzrost produkcji insuliny przez komórki β trzustki. Ten błędny cykl trwa do momentu, gdy aktywność komórek β nie jest już w stanie zaspokoić zapotrzebowania na insulinę wywołanego insulinoopornością, co prowadzi do hiperglikemii. Z czasem proces ten prowadzi do wyczerpania zdolności wydzielniczych trzustki i pojawienia się najpierw stanu przedcukrzycowego (nieprawidłowa glikemia na czczo lub nieprawidłowa tolerancja glukozy), a następnie cukrzycy typu 2. Wykazano, że insulinooporność poprzedza pojawienie się cukrzycy typu 2. dziesięć do piętnastu lat wcześniej8. Wyróżniamy insulinooporność mięśniową i wątrobową, przy czym patofizjologia hiperglikemii w cukrzycy typu 2. jest związana w większym stopniu z insulinoopornością wątrobową niż mięśniową. Zostało to udokumentowane w badaniach nad umiarkowaną restrykcją kaloryczną w cukrzycy typu 2, gdzie wykazano, że powoduje ona redukcję tkanki tłuszczowej w wątrobie, normalizację wrażliwości wątroby na insulinę i stężenia glukozy we krwi na czczo. Jednak bez zmiany wrażliwości mięśni na insulinę9.

Należy również zwrócić uwagę, iż cukrzyca typu 2 nie jest jedynym stanem patofizjologicznym związanym z insulinoopornością. Obejmuje ona także otyłość, niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby, zespół metaboliczny i zespół policystycznych jajników10.

Cukrzyca typu 2 jest najczęściej diagnozowanym typem i obecne choruje na nią ponad 400 milionów ludzi na świecie. Jednocześnie była ona przyczyną 4 milionów zgonów na świecie w 2017 r. i według Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF) do 2045 roku liczba osób chorych na cukrzycę sięgnie 700 milionów1.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

Karolina Karabin

CZYTAM ARTYKUŁY

Biolog molekularny, diagnosta laboratoryjny, konsultant ds. żywienia i stylu życia. Z wykształcenia biolog ze specjalizacją mikrobiologia i diagnosta laboratoryjny, z ponad 10-letnim stażem w pracy laboratoryjnej. Absolwentka Studium Medycyny Molekularnej oraz członek Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka. Kierownik grantów naukowych realizowanych w Pracowni Diagnostyki Molekularnej przy Klinice Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych WUM. Tytuł doktora nauk medycznych w zakresie biologii medycznej obroniła na I Wydziale Lekarskim WUM. W pracy naukowej interesują ją mechanizmy molekularne powstawania różnych chorób, ponieważ jest to klucz do ich zapobiegania i punkt wyjścia do opracowywania skutecznych terapii. Z tego powodu w swojej pracy doktorskiej zajmowała się zagadnieniem podłoża genetycznego białaczek u dorosłych i możliwością zastosowania u nich terapii celowanych. Autorka wielu prac naukowych i popularnonaukowych z zakresu diagnostyki laboratoryjnej, biologii molekularnej i żywienia. Jej pasją jest dietetyka i tematy związane ze zdrowiem przewodu pokarmowego. Szczególnie interesuje ją wpływ szeroko pojętego współczesnego stylu życia na procesy molekularne w organizmie i długowieczność. Wiedzą dotyczącą diagnostyki i dietoterapii chorób dzieli się ze specjalistami i pacjentami na konferencjach, szkoleniach, webinarach oraz na łamach czasopism branżowych i portali internetowych, a także na swoim koncie na Instagramie @dr_karabin


Czytaj więcej