Już za życia Hipokratesa dokonano opisów odpowiadających pleśniawkom jamy ustnej, jednak dopiero w XIX wieku odkryto, że przyczyną jest właśnie Candida albicans, która wykorzystuje moment osłabienia układu immunologicznego oraz zakłócenia w składzie mikroflory1, 8.
Rodzaje kandydozy
Najczęstszą przyczyną jest zakażenie Candida albicans, ale dotyczą one również innych grzybów z rodzaju Candida. Kandydozy można podzielić na powierzchniowe i układowe. Te pierwsze dotyczą skóry oraz paznokci i błon śluzowych – jamy ustnej, gardła, przełyku, a także pochwy. Kandydoza powierzchniowa nawraca, jednak najczęściej bez tendencji do kandydozy rozsianej. Przewlekła kandydoza powierzchniowa związana jest z zaburzeniami hematologicznymi, hormonalnymi, nowotworami i nieprawidłowościami związanymi z pracą układu pokarmowego. Przewlekła grzybica skóry – to problem głównie kobiet zmagających się z zaburzeniami endokrynologicznymi i odporności. Na kończynach dolnych i pośladkach stwierdza się sinoczerwone ogniska z otrębiastym złuszczeniem. Kandydoza płytki paznokciowej dotyczy głównie stóp i może przechodzić w postać rozsianą i przenieść się na dłonie. Candida wywołuje również kandydozy pochwy i sromu. Zakażenia pochwy dotyczą około 75% kobiet w okresie ciąży, z czego 5–10% rozwija nawracającą postać kandydozy pochwy, gdzie uważa się, że jest to wynikiem niedoleczonej infekcji lub też ponownego zakażenia na drodze aktu seksualnego lub przeniesienia z przewodu pokarmowego. Przeważa jednak pogląd, że Candida nigdy nie ulega całkowitej eliminacji. Tutaj czynnikami ryzyka są ciąża i terapia hormonalna, antybiotyki, środki antykoncepcyjne i cukrzyca7.
Układowe kandydozy są o wiele groźniejsze i polegają na przejściu grzyba do krwi i jego rozsianiu do innych narządów i tkanek. W tym przypadku infekcje mają charakter endogenny – dochodzi do zakażenia własną florą Candida spp.7. Do inwazyjnych odmian kandydoz zalicza się między innymi kandydemię, ostrą rozsianą kandydemię, przewlekłą rozsianą kandydozę (wątrobowo-śledzionową) oraz kandydozę narządową1. Spotkać można jednak kandydozy różnych narządów, jak: kandydoza trzustki, kręgosłupa, płuc czy opon rdzeniowo-mózgowych8.
Objawy kandydozy
Objawy kandydozy są różne w zależności od miejsca, w jakim się rozwijają. Kandydozy powierzchniowe dają przede wszystkim zmiany na błonach śluzowych oraz skórze. Te obejmujące dalsze odcinki przewodu pokarmowego, których nie jesteśmy w stanie samodzielnie zaobserwować (żołądek czy jelita), często dają objawy niespecyficzne i nierzadko sam w sobie przerost C. albicans nie jest przyczyną, a raczej konsekwencją wcześniej powstałych zmian. Objawy inwazyjnej kandydozy charakteryzują się dość dynamicznym przebiegiem, często jedynym objawem jest gorączka, której nie udaje się obniżyć antybiotykoterapią, czy zmiany wielonarządowe lub zmiany skórne. Dotyczą one osób po rozległych zabiegach jamy brzusznej, przeszczepach i będących podopiecznymi oddziałów intensywnej terapii.
Kandydoza, inaczej drożdżyca, jest chorobą wywołaną przez drożdżopodobne grzyby z rodzaju Candida. Wśród 200 gatunków z tego rodzaju tylko 15 uznaje się za patogeny występujące u człowieka. Candida jest zdolna do wywołania infekcji powierzchownych skóry i błon śluzowych, ale również głębokich zakażeń.
