menu close arrow_back_ios person_add home

Rola kapsaicyny w prewencji i leczeniu chorób nowotworowych

Małgorzata Cyran

DIETETYKA ONKOLOGICZNA

02-07-2019

24/2019

Kapsaicyna – to związek organiczny pochodzący z roślin z rodzaju pieprzowiec (Capsicum sp.). Potocznie wiąże się go z papryką, którą zalicza się do rodziny psiankowatych (Solanaceae). Związkiem czynnym papryki jest alkaloid – kapsaicyna, który odpowiada za pikantny smak warzywa oraz lecznicze właściwości.

Warto wiedzieć, że kapsaicyna była wykorzystywana w medycynie ludowej już 5000 lat p.n.e. Wówczas ceniono ją za właściwości przeciwbólowe. Aktualnie alkaloid posiada szerokie zastosowanie w leczeniu bólu oraz w dziedzinie leczenia nowotworów, otyłości, chorób układu krążenia i zakażeń bakteryjnych5.

 

Koncepcja chemioprewencji nowotworów

Choroby nowotworowe zaliczane są do schorzeń cywilizacyjnych, na które jesteśmy coraz bardziej narażeni w miarę postępu ewolucji. Sam proces nowotworzenia, jak i udział w nim codziennej diety, jest obiektem licznych analiz. Obecnie wiadomo, że niektóre pokarmy, a dokładnie zawarte w nich związki, są w stanie obniżyć ryzyko powstawania nowotworów, a także tempo ich rozwoju. Należą do nich przede wszystkim takie produkty, jak: imbir, zielona herbata, papryczki chili, kurkuma, czosnek, pomidory, brokuły oraz kapusta4. Roślinne środki chemioprewencyjne, tj. kurkumina, kapsaicyna z papryki chili, katechiny i resweratrol pochodzące z zielonej herbaty, powstrzymują reakcję aktywacji AP-1 i tym samym hamują transformację rakową i rozwój nowotworu5. W naszej diecie najistotniejsze znaczenie mają produkty spożywane minimum 3 razy w ciągu dnia, dlatego warto świadomie wybierać posiłki, najlepiej oparte o wyżej wymienione produkty. Idea chemioprewencji wiąże się ze stosowaniem naturalnych substancji biologicznie czynnych, które wpływają na przebieg procesu kancerogenezy. U podstaw działania takich związków leży hamowanie procesu zapalnego, proliferacji, transformacji, a także innych cyklów nowotworzenia, tj. przerzuty, angiogeneza. Mechanizmy działania środków chemioprewencyjnych charakteryzują się niewielką toksycznością, a częste stosowanie tych środków może w prosty sposób podnieść efekty terapii antynowotworowych oraz zapobiec zachorowalności na nowotwory4.

 

Budowa chemiczna kapsaicyny

Pod względem budowy chemicznej kapsaicyna jest amidem ((6-E)-N-[(4-hydroksy-3-metoksyfenylo)metylo]-8-metylo-6-noneamid). Jej wzór sumaryczny to C18H27NO3. Kapsaicyna posiada masę cząsteczkową 305,41 g/mol, dobrze rozpuszcza się w tłuszczu i alkoholu. Wspomniana budowa alkaloidu jest bardzo ważna, ponieważ determinuje jej działanie. Ze względu na to, że cząsteczka złożona jest z części aromatycznej i łańcucha alifatycznego, potrafi przenikać przez warstwę lipidową. Zasada ta jest podstawą działania z receptorem waniloidowym TPRV1. Z kolei łącznik amidowy wraz z grupą fenolową daje kapsaicynie możliwość budowania wiązań wodorowych w samym centrum receptora2. Warto wiedzieć, że kapsaicynę po raz pierwszy wyizolował w czystej postaci w 1876 r. John Clough Tresh. Natomiast budowę chemiczną alkaloidu odkryli E. K. Nelson i L. E. Dawson w 1919 r. W dalszych latach przeprowadzono syntezę kapsaicyny – E. Spath i S. F. Darling w 1930 r. W 1961 r. S. Kosuge i Y. Inagaki wyizolowali z papryki związki zbliżone do kapsaicyny, zwane do dziś kapsaicynoidami1.

Kapsaicyna – to związek organiczny pochodzący z roślin z rodzaju pieprzowiec (Capsicum sp.). Potocznie wiąże się go z papryką, którą zalicza się do rodziny psiankowatych (Solanaceae). Związkiem czynnym papryki jest alkaloid – kapsaicyna, który odpowiada za pikantny smak warzywa oraz lecznicze właściwości.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

Małgorzata Cyran

CZYTAM ARTYKUŁY

Absolwentka Uniwersytetu Rzeszowskiego na kierunku Technologia Żywności i Żywienie Człowieka w Rzeszowie. Ukończyła studia podyplomowe w Instytucie Żywności i Żywienia w Warszawie, na kierunku Jakość i bezpieczeństwo żywności i żywienia,  a także szkolenia specjalistyczne z zakresu dietetyki. Aktualnie Specjalista ds. Jakości Żywności w branży spożywczej oraz autorka artykułów dietetycznych, farmaceutycznych i żywieniowych.