menu close arrow_back_ios person_add home

Morfologia krwi obwodowej jako podstawowe badanie laboratoryjne Część I. Układ czerwonokrwinkowy

Karolina Karabin

DIAGNOSTYKA

03-09-2018

19/2018

Morfologia krwi obwodowej jest podstawowym badaniem laboratoryjnym, które polega na ilościowej i jakościowej ocenie wyglądu komórek krwi. Badanie to przysługuje co najmniej raz w roku każdej osobie, która posiada ubezpieczenie zdrowotne. Jest ono niedrogie, ale jednocześnie pozwala na ogólną ocenę stanu zdrowia pacjenta i wykrycie na wczesnym etapie różnych patologii. Morfologia bada trzy układy: czerwonokrwinkowy, białokrwinkowy i płytkowy. W pierwszej części artykułu zostaną przedstawione patologie układu czerwonokrwinkowego, które są najczęściej spotykane w gabinecie dietetyka.

Jednym z podstawowych i jednocześnie najczęściej zlecanym badaniem jest morfologia krwi obwodowej. Obecnie morfologia krwi wykonywana jest za pomocą automatycznych analizatorów hematologicznych. Jednak w niektórych przypadkach, np. kiedy analizator nie jest w stanie prawidłowo odczytać wartości, wykonuje się tzw. „rozmaz ręczny”. Polega on na obserwacji komórek krwi pod mikroskopem, co pozwala na bardziej szczegółową ocenę ich morfologii. Wartości referencyjne, podobnie jak w przypadku innych badań laboratoryjnych, są podane na wydruku i to do nich powinno odnosić się wynik pacjenta.

 

Morfologia krwi – przygotowanie do badania

Do wykonania badania potrzebna jest krew żylna pobrana na podstawowy antykoagulant, czyli wersenian dwusodowy (EDTA). Badanie wykonuje się rano, pomiędzy 6:30 a 9:00. Pacjent musi być na czczo, czyli 12–16 godzin po posiłku oraz po nocnym wypoczynku.

Na wynik morfologii krwi może wpłynąć szereg czynników. Zaleca się, aby dzień przed badaniem powstrzymać się od spożywania napojów alkoholowych, które mogą powodować wzrost wskaźnika MCV, sugerując niedokrwistość. Przed badaniem dopuszcza się wypicie nie więcej niż ½ szklanki wody lub gorzkiej herbaty, aby nie spowodować „rozcieńczenia” i obniżenia wartości hemoglobiny i hematokrytu. Natomiast nałogowe palenie papierosów może powodować wzrost leukocytów oraz wzrost poziomu hematokrytu i wskaźnika MCV. Istotny wpływ ma również intensywny wysiłek fizyczny, który może być przyczyną podwyższenia ilości czerwonych krwinek, hemoglobiny i/lub hematokrytu1, 2.

 

Jakie parametry bada morfologia krwi?

Morfologia krwi bada trzy układy: czerwonokrwinkowy, białokrwinkowy i płytkowy. W pierwszej części artykułu dotyczącego morfologii skupimy się na zaburzeniach układu czerwonokrwinkowego, którymi przede wszystkim są niedokrwistości. Lekarzem specjalistą zajmującym się diagnozowaniem i różnicowaniem zaburzeń układu czerwonokrwinkowego jest hematolog. Układ czerwonokrwinkowy w badaniu morfologii krwi obejmuje następujące parametry1, 2:

 

Niedokrwistości

Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia niedokrwistość rozpoznajemy, kiedy zawartość hemoglobiny spada poniżej 11 g/dl u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 6 lat, poniżej 12 g/dl u dzieci 6–14-letnich, poniżej 13 g/dl u mężczyzn, poniżej 12 g/dl u kobiet, a u ciężarnych poniżej 11 g/dl3. Z punktu widzenia dietetyka i postępowania żywieniowego istotne jest różnicowanie przyczyn poszczególnych niedokrwistości.

 

Morfologia krwi obwodowej jest podstawowym badaniem laboratoryjnym, które polega na ilościowej i jakościowej ocenie wyglądu komórek krwi. Badanie to przysługuje co najmniej raz w roku każdej osobie, która posiada ubezpieczenie zdrowotne. Jest ono niedrogie, ale jednocześnie pozwala na ogólną ocenę stanu zdrowia pacjenta i wykrycie na wczesnym etapie różnych patologii. Morfologia bada trzy układy: czerwonokrwinkowy, białokrwinkowy i płytkowy. W pierwszej części artykułu zostaną przedstawione patologie układu czerwonokrwinkowego, które są najczęściej spotykane w gabinecie dietetyka.

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.


O autorze

Karolina Karabin

CZYTAM ARTYKUŁY

Biolog molekularny, diagnosta laboratoryjny, konsultant ds. żywienia i stylu życia. Z wykształcenia biolog ze specjalizacją mikrobiologia i diagnosta laboratoryjny, z ponad 10-letnim stażem w pracy laboratoryjnej. Absolwentka Studium Medycyny Molekularnej oraz członek Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka. Kierownik grantów naukowych realizowanych w Pracowni Diagnostyki Molekularnej przy Klinice Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych WUM. Tytuł doktora nauk medycznych w zakresie biologii medycznej obroniła na I Wydziale Lekarskim WUM. W pracy naukowej interesują ją mechanizmy molekularne powstawania różnych chorób, ponieważ jest to klucz do ich zapobiegania i punkt wyjścia do opracowywania skutecznych terapii. Z tego powodu w swojej pracy doktorskiej zajmowała się zagadnieniem podłoża genetycznego białaczek u dorosłych i możliwością zastosowania u nich terapii celowanych. Autorka wielu prac naukowych i popularnonaukowych z zakresu diagnostyki laboratoryjnej, biologii molekularnej i żywienia. Jej pasją jest dietetyka i tematy związane ze zdrowiem przewodu pokarmowego. Szczególnie interesuje ją wpływ szeroko pojętego współczesnego stylu życia na procesy molekularne w organizmie i długowieczność. Wiedzą dotyczącą diagnostyki i dietoterapii chorób dzieli się ze specjalistami i pacjentami na konferencjach, szkoleniach, webinarach oraz na łamach czasopism branżowych i portali internetowych, a także na swoim koncie na Instagramie @dr_karabin