Badanie nasienia (seminogram) jest podstawowym narzędziem w diagnostyce niepłodności partnerskiej, jest to relatywnie tania, szybka i nieinwazyjna metoda. Według rekomendacji Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu powinno być ono przeprowadzone na samym początku terapii, równolegle z wstępną oceną płodności partnerki.

Analizie w próbce jednorazowego ejakulatu podlegają takie parametry, jak: objętość, lepkość, pH, liczba plemników, koncentracja plemników, żywotność, ocena morfologii i wyliczenie plemników o prawidłowej budowie, ocena ruchu plemników, w tym ruchu postępowego, oraz występowanie leukocytów w nasieniu. Dane odnosi się do aktualnie obowiązujących wartości referencyjnych dla nasienia wydanych w 2010 roku przez WHO.

Prawidłowe wyniki badania nie dają niestety pewności uzyskania ciąży i nie wykluczają czynnika męskiego. Jednocześnie obniżone parametry nasienia nie przekreślają szansy na potomstwo, mogą jednak świadczyć o poważnych problemach zdrowotnych, dlatego zaleca się wykonanie głębszej diagnostyki, w tym badań endokrynologicznych, USG jąder, najądrzy, prostaty, analizy przyjmowanych leków czy oceny szkodliwości warunków pracy.

Wynik jednego badania nie może być podstawą do wystawienia diagnozy. Parametry męskiego nasienia mają tendencję do częstych zmian, których powodem mogą być różnorakie czynniki: zbyt krótki lub zbyt długi okres zachowania wstrzemięźliwości seksualnej przed badaniem (zalecane jest 2-7 dni, optymalnie 3-5 dni), problemy z oddaniem całości ejakulatu do badania, farmakoterapia, infekcja przebiegająca z podwyższoną temperaturą ciała, stres, używki. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę błąd laboratorium.